Chế độ ăn giàu chất xơ có thể làm giảm nguy cơ sa sút trí tuệ

Theo nghiên cứu công bố mới đây trên Tạp chí Nutritional Neuroscience của các nhà khoa học đến từ Đại học Tsukuba, Nhật Bản, chất xơ đóng vai trò quan trọng trong việc giúp não bộ khỏe mạnh, và chế độ ăn giàu chất xơ, đặc biệt là chất xơ hòa tan, có liên quan đến việc giảm nguy cơ phát triển chứng sa sút trí tuệ.

Tác giả chính của nghiên cứu, Giáo sư Kazumasa Yamagishi, cho biết, “Sa sút trí tuệ là chứng bệnh có mức độ tổn thương nghiêm trọng và thường cần được chăm sóc lâu dài”. “Để tìm hiểu rõ bằng cách thức nào chất xơ trong chế độ ăn uống có thể đóng vai trò phòng ngừa chứng bệnh như một số nghiên cứu gần đây đề cập đến, chúng tôi đã phân tích dữ liệu của hàng nghìn người trưởng thành tại Nhật Bản trong một nghiên cứu lớn, được bắt đầu từ những năm 1980”.

Những người tham gia nghiên cứu thuộc độ tuổi từ 40 đến 64, và nhìn chung đều khỏe mạnh tại thời điểm bắt đầu nghiên cứu. Họ được yêu cầu hoàn thành các bài khảo sát đánh giá chế độ ăn uống của cá nhân từ năm 1985 đến năm 1999. Sau đó, họ tiếp tục được nhóm nghiên cứu theo dõi từ năm 1999 đến năm 2020 nhằm ghi nhận liệu có ca mắc chứng sa sút trí tuệ ở mức độ cần được chăm sóc trong số họ hay không. 

Tiếp đến, các nhà nghiên cứu tiến hành phân loại dữ liệu của 3739 người tham gia này, vào thành bốn nhóm, dựa trên lượng chất xơ tiêu thụ trong chế độ ăn của họ. Kết quả phân tích dữ liệu cho thấy những nhóm ăn nhiều chất xơ hơn có nguy cơ phát triển chứng sa sút trí tuệ thấp hơn.

Nhóm nghiên cứu cũng tiến hành kiểm tra xem liệu có sự khác biệt giữa hai loại chất xơ chính, bao gồm chất xơ hòa tan và chất xơ không hòa tan, hay không. Chất xơ hòa tan, thường được tìm thấy trong yến mạch và các loại đậu, đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của vi khuẩn có lợi sống trong ruột và đem tới nhiều lợi ích về sức khỏe. Chất xơ không hòa tan, thường được tìm thấy trong ngũ cốc nguyên hạt, rau và một số thực phẩm khác, lại được biết đến với vai trò quan trọng trong sức khỏe đường ruột. Kết quả nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa việc tiêu thụ chất xơ với chứng sa sút trí tuệ là rõ ràng hơn ở trường hợp của chất xơ hòa tan so với chất xơ không hòa tan.

Từ các phát hiện này, nhóm nghiên cứu đã đưa ra một số giả thuyết lý giải mối liên hệ giữa chất xơ trong chế độ ăn uống và nguy cơ sa sút trí tuệ. Giáo sư Yamagishi cho biết: “Các cơ chế hoạt động đằng sau mối liên hệ này hiện chưa được làm rõ, song có thể liên quan đến những tương tác giữa đường ruột và não bộ. Một khả năng là chất xơ hòa tan điều hòa sự hình thành nên vi khuẩn đường ruột và sự hình thành này có thể ảnh hưởng đến chứng viêm dây thần kinh, vốn được biết đến là làm khởi phát chứng sa sút trí tuệ. Một khả năng khác là chất xơ trong chế độ ăn có thể làm giảm các yếu tố nguy cơ khác của chứng sa sút trí tuệ, như trọng lượng cơ thể, huyết áp, lượng mỡ và đường trong máu. Chúng tôi vẫn đang nghiên cứu làm rõ mối liên hệ này với trọng tâm hiện nay là xác nhận được mối liên hệ cũng có ở các nhóm dân số khác”.

Hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới, ví dụ như Hoa Kỳ và Úc, có một số lượng lớn dân số tiêu thụ chất xơ ít hơn so với mức khuyến cáo của các chuyên gia dinh dưỡng. Bằng cách khuyến khích thói quen ăn uống lành mạnh và giàu chất xơ, số ca mắc chứng sa sút trí tuệ có thể được giảm bớt.