Đánh giá năng lực cạnh tranh và đề xuất các chính sách, giải pháp phát triển ngành sản xuất thiết bị điện trong bối cảnh hội nhập

Trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng như hiện nay thì việc phát triển ngành công nghiệp có sức cạnh tranh cao là yêu cầu tất yếu đối với mỗi quốc gia, nhằm góp phần tạo dựng và khẳng định vị trí của quốc gia trên bản đồ kinh tế thế giới. Ngành thiết bị điện là một trong những ngành công nghiệp quan trọng trong phát triển kinh tế của đất nước. Vì vậy, việc nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành cần được đặt ra như một nhiệm vụ trọng tâm không chỉ của riêng ngành thiết bị điện mà của cả quốc gia.

Năm 2019, TS. Vũ Quang Hùng phối hợp với nhóm nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương đã thực hiện đề tài: “Đánh giá năng lực cạnh tranh và đề xuất các chính sách, giải pháp phát triển ngành sản xuất thiết bị điện trong bối cảnh hội nhập”.

Qua việc phân tích năng lực cạnh tranh của ngành thiết bị điện cũng như sử dụng mô hình kim cương để làm rõ các yếu tố cấu thành lợi thế cạnh tranh quốc gia của ngành thiết bị điện cho thấy thực trạng năng lực cạnh tranh của ngành thiết bị điện còn chưa cao. Mặc dù, năm 2018 đạt 178,6 ngàn tỷ (theo giá 2010) và đạt giá trị tăng thêm đạt 49,478,7 tỷ đồng. Xuất khẩu thời gian qua có nhiều tín hiệu đáng khích lệ, song năng suất chung của ngành còn thấp, thị phần xuất khẩu còn hạn chế, trình độ của lực lượng lao động chưa cao, v.v… Bên cạnh đó, các yếu tố nền tảng của lợi thế cạnh tranh ngành tuy có nhiều tiềm năng và triển vọng, nhưng chưa được phát huy đúng mức, đặc biệt là sự gắn kết giữa các yếu tố này chưa tạo ra được sự vững chắc cho “viên kim cương” năng lực cạnh tranh của ngành.

Bằng việc sử dụng các phương pháp nghiên cứu phù hợp, đề tài đã xác định được các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh phù hợp với đặc điểm của ngành sản xuất thiết bị điện đồng thời đã xây dựng được các chỉ tiêu đo lường của từng thang đo các yếu tố này. Trên cơ sở đó, đề tài đã đề xuất được một số giải pháp chủ yếu để nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành sản xuất thiết bị điện. Bên cạnh đó, đề tài làm cơ sở để ban hành các cơ chế chính sách phát triển cho ngành sản xuất thiết bị điện.