Máy trợ thở là thiết bị y tế chuyên dụng, có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị một số căn bệnh về đường hô hấp, nhất là chứng bệnh ngưng thở khi ngủ phổ biến hiện nay. Trong bối cảnh dịch Covid-19 lan rộng, những chiếc máy thở hay máy trợ thở đang trở thành món hàng hiếm được săn tìm tại nhiều quốc gia trên thế giới. Thế nhưng ít ai biết được rằng, từ những năm 1980, đã có một người Việt Nam sáng chế ra được những chiếc máy thở có chất lượng tốt vào loại hàng đầu thế giới.

Tác giả của những chiếc máy thở này là nhà sáng chế Trần Ngọc Phúc, một Việt kiều đang sinh sống và làm việc tại Nhật Bản. Sinh năm 1947 tại Huế, ông Phúc được gia đình cho sang Nhật du học từ năm 1968 và tốt nghiệp kỹ sư Đại học Tokai ở Kanagawa. Năm 1982, ông phát minh máy hô hấp nhân tạo dao động cao tần số Hummingbird (HFO) cho trẻ em sinh non. Hummingbird đã vượt qua 7 đối thủ đến từ các nước trên thế giới, giành giải nhất trong cuộc thi chế tạo máy thở nhân tạo tại Đại học Harvard do Viện Y tế Hoa Kỳ tổ chức. Đây là chiếc máy hô hấp nhân tạo cho trẻ sơ sinh tốt nhất thời điểm đó. Ông Trần Ngọc Phúc sau đó đã sáng lập ra Metran, một công ty chuyên về các thiết bị y tế, đặc biệt là các loại máy thở. Sản phẩm của Metran hiện phổ biến tại hầu khắp các bệnh viện ở Nhật và nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

Vào năm 1985, số lượng các bé siêu sinh non với trọng lượng chỉ 500 gram tại Nhật tăng đột biến. Tỷ lệ tử vong của những trường hợp này lên tới gần 90%, nguyên nhân là bởi các bé bị suy hô hấp do phổi chưa phát triển đầy đủ. Nếu dùng máy thở cho người lớn, các bộ phận trong cơ thể trẻ sẽ phồng lên, trong khi phổi lại không được cấp không khí. Đây là bài toán hóc búa mà cho đến những năm 80 của thế kỷ trước, chưa một ai tại Nhật có thể giải được. Thế nhưng, ông Trần Ngọc Phúc, khi đó là một du học sinh Việt Nam ở Nhật đã giải được bài toán này. Từ những kiến thức chuyên môn về phổi được thu nhận bởi các bác sĩ hàng đầu trên thế giới, ông Phúc quyết định phát triển một mẫu máy thở để giúp các em bé sơ sinh có thể được ở tần số cao với số lần là 900 nhịp/phút. Trong khi đó với những máy thở thông thường, con số này chỉ là từ 15-20 nhịp. 

Sau hàng chục lần thất bại, ông Phúc đã thành công trong việc tạo ra các máy thở cao tần HFO Hummingbird dùng cho trẻ sơ sinh. Không khí sẽ được đưa vào phổi một cách từ từ dựa trên các xung động của chiếc máy thở. Nhờ vào phát minh máy thở của ông Phúc, tỷ lệ các bé sinh non tại Nhật được cứu sống thuộc hàng cao nhất trên thế giới. Sau nhiều lần cải tiến, ông Trần Ngọc Phúc và các cộng sự đã biến chiếc máy cồng kềnh ban đầu thành những thế hệ máy nhỏ gọn hơn, công năng lớn hơn, dễ sử dụng hơn với phần mềm điều khiển ngày càng thông minh hỗ trợ việc điều trị. Đến nay, nhiều thế hệ máy thở của Metran đã được xuất khẩu tới nhiều nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam, cứu sống hàng chục nghìn em bé sinh non mỗi năm. Các dòng máy thở của Metra hiện đang có trên thị trường là Humming Vue, R100 và Composβ-EV. Trong đó, Humming Vue là dạng Máy thở Piston HFO / IMV dùng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Piston cũng là điểm cốt lõi trong công nghệ cao tần HFO của Metran. Công nghệ của Metran cho phép kiểm soát chính xác chuyển động của piston lên đến 13 micron. Người dùng có thể điều chỉnh stroke volume (thể tích nhịp thở) với độ tăng giảm chỉ 0,2 mL. Đây là yếu tố vô cùng quan trọng khi điều trị cho trẻ sơ sinh cực nhỏ. Với dòng sản phẩm máy thở R100, những chiếc máy của Metran giờ đây có thể sử dụng cho cả người lớn. Trong khi đó, Composβ-EV là mẫu máy được phát triển để dùng cho động vật.

Mới đây, ông Trần Ngọc Phúc vừa tuyên bố sẽ giúp Việt Nam sản xuất 2.000 máy thở với giá thấp nhất để phục vụ công tác điều trị dịch Covid-19. Sản phẩm được lựa chọn để triển khai tại Việt Nam là một mẫu máy thở đơn giản với giá thành thấp, dễ sử dụng, có thể dùng cho cả trẻ em và người lớn tuổi. Theo ông Trần Ngọc Phúc - nhà sáng chế ra những chiếc máy thở Metran, trong khoảng 1 - 1,5 tháng tới, ông và các nhà hảo tâm sẽ cố gắng giúp Việt Nam có được khoảng 2.000 chiếc máy thở. Trong giai đoạn tiếp theo, công ty Metran của ông Trần Ngọc Phúc sẽ cố gắng sản xuất khoảng 10.000-15.000 máy thở. Những chiếc máy này sẽ được chuyển giao cho Việt Nam với giá bán thấp nhấp để sớm đưa vào các cơ sở y tế phục vụ công tác điều trị dịch bệnh Covid-19. 

Nguồn: vietnamnet.vn