Một nhóm nhà khoa học đã tận dụng tro bay và xỉ đáy lò từ nhà máy điện đốt rác, kết hợp với thủy tinh phế thải để tạo ra loại bê tông có khả năng truyền ánh sáng, và giành giải ba tại Cuộc thi Sáng kiến Khoa học 2024.

Sản phẩm được nhóm Bê tông "xanh" của Trường Đại học Mỏ - Địa chất nghiên cứu và chế tạo thử nghiệm. Điểm nổi bật của bê tông "xanh" này là khả năng truyền sáng tốt, cường độ cao và hoàn toàn không sử dụng xi măng. Đây là loại bê tông chưa từng có trên thị trường Việt Nam, với vật liệu dẫn sáng từ thủy tinh phế thải thay thế cho cáp quang đắt tiền như các loại bê tông phát sáng hiện có trên thế giới.

TS Tăng Văn Lâm, đại diện nhóm nghiên cứu cho biết dự án triển khai từ đầu năm 2021 với mục tiêu giảm áp lực xử lý và sử dụng triệt để các loại chất thải công nghiệp, đặc biệt là tro và xỉ từ các nhà máy nhiệt điện và luyện kim. Qua đó, nhóm mong muốn giảm thiểu lượng xi măng sử dụng và giảm tác động từ khí độc, khói bụi trong quá trình sản xuất xi măng. Nghiên cứu cũng giải quyết vấn đề khan hiếm nguồn vật liệu xanh trong xây dựng.

Nhóm đã phát triển công nghệ tái sử dụng các loại phế thải như tro bay, xỉ đáy lò và bùn thải từ nhà máy lọc nước kết hợp với thủy tinh phế thải. Việc tận dụng tối đa các loại phế thải rắn, đặc biệt là hạt kính phế thải giúp ánh sáng truyền qua, làm giảm giá thành sản phẩm. Bê tông "xanh" dùng tro, xỉ và bùn thải thay thế hoàn toàn xi măng có các tính chất cơ học tốt với cường độ nén có thể đạt tới 60 MPa trên mẫu thí nghiệm hình lập phương cạnh 10 cm.

Sản phẩm được chế tạo dưới dạng tấm mỏng, hình vuông, chữ nhật hay hình lục giác với độ dày từ 10 mm đến 15 mm. Bề mặt bê tông được mài nhẵn và đánh bóng, quá trình này quan trọng vì quyết định mức độ lộ hạt kính phế thải. Chất lượng truyền sáng của sản phẩm phụ thuộc vào quá trình này, giúp ánh sáng tự nhiên và nhân tạo truyền qua các tấm bê tông.

Việc sử dụng hạt kính phế thải có thể ảnh hưởng đến sự an toàn của người sử dụng do chúng rất sắc nhọn. Để khắc phục, nhóm đã sử dụng lớp thủy tinh lỏng phủ lên bề mặt, giúp sản phẩm trở nên bóng đẹp và an toàn. Bê tông xanh truyền sáng được đánh giá hữu ích trong kết cấu trang trí trong xây dựng, ứng dụng rộng rãi trong trang trí nội thất và ngoại thất, tạo ra hiệu ứng kiến trúc về màu sắc và ánh sáng độc đáo. Tuy nhiên, sản phẩm vẫn còn một số nhược điểm như chưa thể tạo ra ánh sáng kết hợp với hoa văn. Nhóm sẽ tiếp tục nghiên cứu để cải tiến sản phẩm, tạo ra hiệu ứng ánh sáng tốt hơn.

Giải pháp của nhóm Bê tông "xanh" Trường Đại học Mỏ - Địa chất đã nhận giải Ba trị giá 30 triệu đồng tại Cuộc thi Sáng kiến Khoa học 2024 do báo VnExpress tổ chức. PGS.TS Đào Văn Dương, thành viên Hội đồng Giám khảo, đánh giá sản phẩm hữu ích khi dùng trong kết cấu trang trí trong xây dựng, đồng thời công nghệ xanh cũng góp phần thực hiện chủ trương chuyển đổi "xanh" bền vững.

Nguồn:từ trang web:vista.gov.vn.của cục thông tin KH&CN Quốc gia