Tự tử vẫn là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ hai ở Pháp đối với những người dưới 24 tuổi, trong đó nữ nhiều hơn nam. Trong giai đoạn chuyển tiếp khó khăn là tuổi vị thành niên. Phương tiện duy nhất để ngăn chặn hành động tự tử ở thanh thiếu niên là chú ý và giữ liên lạc với họ.

Con số về tự tử và cố gắng tự tử (ST) ở thanh thiếu niên vẫn còn đáng báo động: theo khảo sát Escapad 2017 (Khảo sát về sức khỏe và tiêu dùng ở Pháp), gần 3% thanh thiếu niên 17 tuổi được khảo sát tuyên bố rằng họ đã từng bị TS trong suốt cuộc đời và phải nhập viện. Tình hình của trẻ em gái đặc biệt đáng lo ngại với sự gia tăng TS và ý định tự tử kể từ năm 2011.

Tỷ lệ tự tử tăng mạnh kể từ Covid-19

Tình hình vốn đã đáng lo ngại nay lại càng trở nên trầm trọng hơn với dịch bệnh Covid-19 gây hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần của lứa tuổi thanh thiếu niên. Kết quả của một cuộc khảo sát được công bố vào tháng 1 năm 2021 của Quỹ FondaMental (một tổ chức nghiên cứu khoa học của Pháp, được thành lập vào năm 2007 nhằm thúc đẩy hợp tác nghiên cứu y tế trong lĩnh vực sức khỏe tâm thần), cho thấy gần 1/3 thanh niên đã có "ý định tự tử" trong thời kỳ dịch bệnh. Kể từ khi xảy ra đại dịch, số lượng các vụ tự tử đã tăng lên đáng kể.

Theo dữ liệu từ Bộ Y tế Công cộng Pháp do Liberation thu thập, số liệu thống kê ở độ tuổi 15-29 cho thấy tỷ lệ nhập viện vì xu hướng tự tử đã tăng 22% năm 2021 ở các cô gái vị thành niên và phụ nữ trẻ, so với 3 năm trước đó, và so với mức gần ổn định (+1%) đối với nam giới.

Tuy nhiên, bất chấp các số liệu, chủ đề này vẫn là điều “cấm kỵ”. Có lẽ bởi vì chủ đề này rất đáng sợ và luôn có một “ý tưởng vô thức” rằng việc nói về tự tử với thiếu niên sẽ khuyến khích họ hành động. Ngược lại, các chuyên gia tâm lý khẳng định, nói về tự tử chính xác có thể giúp một thiếu niên nhận ra nỗi đau khổ của mình.

Tự tử ở tuổi vị thành niên: những dấu hiệu cảnh báo

Trẻ vị thành niên ốm yếu có thể cảm thấy bế tắc, chỉ nghĩ đến việc tự tử vì đó dường như là giải pháp duy nhất đối với họ. Mong muốn được chết không phải là động cơ, nghịch lý thay, nó lại là mong muốn được sống. Đối với họ, ý định tự tử là một cách để tồn tại và để kêu lên nỗi đau khổ của mình. Một số dấu hiệu cảnh báo trong hành vi của họ được lặp đi lặp lại, nó có thể là: tin nhắn trực tiếp: "Bạn sẽ tốt hơn nếu không có tôi", "Tôi sẽ có một chuyến đi dài"...; những nhận xét hạ thấp mình: "Tôi là kẻ thất bại", "Tôi làm mọi người thất vọng", "Không ai quan tâm đến tôi"...; thay đổi hành vi: kết quả học tập sa sút, nghỉ học, bỏ nhà đi nhiều lần, bị giam cầm, hiếu động bất thường, hay cào cấu, tặng đồ vật thuộc về mình, uống quá nhiều rượu, nhiều lần chấp nhận rủi ro, v.v...

Đừng rơi vào “cạm bẫy” khi nghĩ rằng những người nói về tự tử không bao giờ tự tử… Bạn luôn phải nghiêm túc với những người nói về tự tử. Hầu hết các nỗ lực đều có ít nhiều tín hiệu cảnh báo rõ ràng trước đó. Nếu bạn đã phát hiện ra những dấu hiệu cảnh báo của một thiếu niên đang gặp rắc rối, đừng giảng bài cho chúng, đừng đổ lỗi cho tuổi mới lớn.

Phá vỡ sự cô lập

Cho dù bạn là cha mẹ, ông bà hay một người bạn, khi nghi ngờ tự tử xuất hiện ở một thiếu niên dựa trên hành vi của họ, bạn phải làm theo trực giác của mình và “phá vỡ lớp băng” bằng đối thoại và đặt câu hỏi trực tiếp với họ. Mặt khác, tránh đề cập đến việc yêu cầu cảnh sát thẩm vấn. Nói chuyện với họ là cảm thông sự đau khổ của họ. Mục tiêu là giúp họ không tự nhốt mình trong sự đau khổ.

Những lý do khác nhau dẫn đến tình trạng khó chịu có thể liên quan: bị bắt nạt ở trường, chia tay, không thể thú nhận mình là người đồng tính, vấn đề về lòng tự trọng, sợ thất vọng, xa cách cha mẹ... Dù lý do là gì, không nên coi thường và hãy cho họ thấy rằng có những giải pháp và rằng họ không đơn độc khi đối mặt với cuộc sống. Hãy cố gắng hiểu những gì đứa trẻ đang trải qua. Điều cần thiết là cho họ thấy rằng những người xung quanh quan tâm đến họ, rằng họ là người không thể thay thế. Bạn cũng có thể giải thích với người đó rằng họ không cần dọa tự tử để đảm bảo rằng bạn hiểu. Cùng nhau, bạn có thể tìm kiếm các giải pháp cụ thể cho những khó khăn của họ.

Bạn cũng có thể giới thiệu thanh thiếu niên có ý định tự tử đến một hiệp hội hoặc một nhà tâm lý học. Bước thứ hai lý tưởng là hướng cậu thiếu niên, song song với sự hỗ trợ liên tục của bạn, đến bên thứ ba, hiệp hội hoặc nhà tâm lý học. Tại Pháp, kể từ ngày 1 tháng 1 năm 2022, các cuộc tham vấn tâm lý theo đơn thuốc được Bảo hiểm Y tế chi trả. Biện pháp này liên quan đến bất kỳ ai từ 3 tuổi trở lên, bất kể nguồn lực của họ.