Mức độ căng thẳng cao được biết là góp phần vào sự phát triển của nhiều tình trạng tâm thần và y tế, bao gồm trầm cảm; rối loạn lo âu; tăng huyết áp; bệnh tim. Nhiều nghiên cứu trước đây cho thấy rối loạn tâm thần liên quan đến việc tiếp xúc với căng thẳng có thể biểu hiện khác nhau ở nam và nữ.

 

Các nhà khoa học tại Viện Tâm thần học Max Planck-Đức đã thực hiện một nghiên cứu nhằm hiểu rõ hơn về quá trình sinh học làm cơ sở cho những khác biệt giới tính đã được chứng minh rõ ràng trong các phản ứng với căng thẳng. Bài báo, được xuất bản trên Cell Reports, xác định một số loại tế bào cụ thể phản ứng với việc tiếp xúc với căng thẳng ở nam và nữ.

Nhà nghiên cứu Elena Brivio cho biết: "Ai cũng biết rằng các căn bệnh phát sinh căng thẳng cao trong cuộc sống hoặc những bệnh mà khả năng phản ứng với căng thẳng của một người không rõ ràng, do biểu hiện khác nhau giữa phụ nữ và nam giới”. Lấy ví dụ về trầm cảm, gần 2/3 số bệnh nhân trầm cảm là phụ nữ, nhưng chúng tôi cũng biết rằng bệnh nhân nữ và nam phát triển các nhóm triệu chứng khác nhau với tốc độ khác nhau (ví dụ: tự tử và tức giận phổ biến hơn ở nam giới, thờ ơ và cách ly xã hội phổ biến hơn ở phụ nữ). Tuy nhiên, chúng tôi không biết lý do tại sao ở cấp độ phân tử và tế bào lại tồn tại những khác biệt này.

Để điều tra xem não bộ của nam giới và nữ giới phản ứng thế nào với căng thẳng, nhóm nghiên cứu đã thực hiện một loạt thí nghiệm trên chuột. Họ cho chuột tiếp xúc với căng thẳng và kiểm tra những loại tế bào khác nhau trong vùng não được biết là phối hợp các phản ứng căng thẳng, cụ thể là nhân cận não thất của vùng dưới đồi.

Nhà nghiên cứu Elena Brivio giải thích: “Để nghiên cứu phản ứng đối với sự căng thẳng của các tế bào não, chúng tôi sử dụng kỹ thuật tiên tiến gọi là giải trình tự RNA đơn bào. Kỹ thuật này cho phép định lượng những gen nào; những phần của DNA điều phối sự sống và hoạt động của một tế bào; có trong các tế bào. Sau đó, kiểm tra xem những gen nào đã thay đổi khi động vật có phản ứng bình thường đối với căng thẳng và nếu điều này phản ứng khác hẳn khi động vật ở trong tình trạng căng thẳng kinh niên”.

Sử dụng giải trình tự RNA đơn bào, nhóm tác giả đã xác định tế bào nào nhạy cảm nhất với căng thẳng và bị ảnh hưởng bởi tình trạng căng thẳng mãn tính trong não của chuột đực và chuột cái. Sau đó, họ so sánh các quan sát của mình đối với hai giới, để tìm ra những điểm tương đồng hoặc khác biệt giữa các loại tế bào phản ứng với căng thẳng này. Cuối cùng, họ đã có thể xác định các loại tế bào não khác nhau dường như có liên quan đến phản ứng căng thẳng của nam giới và nữ giới. Phân tích của họ tập trung vào cả tế bào thần kinh và tế bào thần kinh đệm, hỗ trợ tế bào bảo vệ hoạt động và kết nối của những tế bào thần kinh.

Nhà nghiên cứu Elena Brivio cho biết: “Chúng tôi phát hiện ra rằng loại tế bào nhạy cảm nhất là tế bào gọi là oligodendrocytes, là tế bào hỗ trợ các tế bào thần kinh và cho phép chúng hoạt động bình thường bằng cách tương tác chặt chẽ với chúng.Tế bào ít nhánh cho thấy sẽ thay đổi nếu con đực tiếp xúc với căng thẳng mãn tính, chúng dường như trông kém phức tạp và kém trưởng thành hơn. Nhưng điều này chỉ đúng với con đực chứ không phải con cái. Và cho chúng ta biết rằng các tế bào ít nhánh có thể là những tế bào quan trọng cần được nghiên cứu thêm khi chúng ta cố gắng hiểu tác động của căng thẳng lên não bộ và chức năng của nó, nhưng chúng ta phải lưu ý rằng có thể sẽ tìm thấy điều gì đó khác biệt ở cả hai giới”.

Nhóm nghiên cứu đã thu thập những hiểu biết mới về cách não bộ của đàn ông và phụ nữ phản ứng với căng thẳng, đưa ra lời giải thích một phần sinh học cho sự khác biệt giới tính đã được ghi nhận trước đây trong biểu hiện của các rối loạn liên quan đến việc tiếp xúc với căng thẳng. Mặc dù những phát hiện của họ rất khó diễn giải, nhưng chúng có thể mở đường cho khám phá mới, có khả năng giúp phát triển thuốc đặc hiệu cho giới tính hiệu quả hơn đối với các bệnh do căng thẳng gây ra.

Nguồn từ trang web:vista.gov.vn.của cục thông tin KH&CN  Quốc gia .